Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Zanalizuj na wybranych przykladach.
L Krasicki "Żona modna" - patrz: dom.
J. Słowacki "Kordian" - W akcie II opisana historia miłosna Kordiana i Wioletty. Dla niej jedyną motywacją do kontynuowania tego romansu był majątek Kordiana (Gorzkie pocałowa¬nia kobiety - kupiłem...). Gdy Kordian obwieszcza kochance swoje bankruct¬wo, ona odchodzi.
J. Słowacki "Fantazy" - Aby Dianna nie musiała robić ofiary ze swej miłości do Jana i wychodzić za Fantazego (patrz: ofiara), major Hawryłowicz w momencie śmierci oddaje zaoszczędzone przez siebie pieniądze, prosząc hrabiego Respekta o zgodę na małżeńst¬wo Jana i Dianny. Pieniądze majora zdecydowały o szczęściu młodych.
H. Balzac "Ojciec Goriot" - 1) Głów¬nym tematem powieści jest pieniądz oraz jego kreatywna i destrukcyjna moc. Tytułowy bohater, mieszczanin zdoby¬wający majątek w czasie Rewolucji, poświęcił swoje pieniądze dla dobra córek: Delfiny i Anastazji. W zamian za to nie otrzymał nic, a nadmierna hojność doprowadziła go do bankructwa. Patrz: córka, ojciec. 2) Balzac opisuje także dzieje młodego Eugeniusza Rastignaca (patrz: uczeń i mistrz), jako przedstawi¬ciela nowej epoki, w której o pozycji człowieka świadczyć będzie nie tylko jego pochodzenie, ale przede wszystkim stan majątkowy.
H. Balzac "Eugenia Grandet" - Two¬rząc postać ojca Grandet, Balzac nawią¬zał do Molierowskiego Harpagona. Grandet, prawdziwy sknera i kutwa, oszczędza każdy grosz, czyniąc z życia żony i córki prawdziwy koszmar. Żadna z nich nie orientuje się w stanie jego majątku. Grandet nie lokuje wszystkich pieniędzy w interesach; część przecho¬wuje w drewnianych beczkach, w piw¬nicy. Dopiero na łożu śmierci decyduje się on oddać złoto córce, opatrując swoją wolę następującymi słowami: Zdasz mi z niego sprawę na tamtym świecie.
Ch. Dickens "Kolęda prozą, czyli opo¬wieść wigilijna o Duchu" - Bohaterem tej noweli jest Ebenezer Scrooge, kolej¬ny Harpagon w galerii postaci literac¬kich. Nieczuły na ludzką krzywdę, od¬grodzony od świata i skoncentrowany na zarabianiu pieniędzy, nie ufa bliźnim, lekceważy tradycję (święta Bożego Na¬rodzenia nazywa niepotrzebnym wymysłem i stratą czasu) i samotnie brnie przez życie. Szkoda mu każdego grosza wydanego na innych, a także na samego siebie (żyje więcej niż oszczędnie). Pie¬niądz stał się dla niego bożkiem, "zło¬tym cielcem". Dopiero odwiedziny du¬chów w noc wigilijną odmienia jego życie.
E. Bronte "Wichrowe Wzgórza" - Je¬dyną drogą do odzyskania Katarzyny jest, według Heathcliffa, zdobycie pie¬niędzy, co zapewniłoby mu wyższą po¬zycję społeczną. Przez kilka lat nieobec¬ny w Wichrowych Wzgórzach, zjawia się niespodziewanie jako człowiek ma¬jętny, dojrzały i gotowy do zemsty. Pieniądze pozwalają mu na odebranie Hindleyowi Wichrowych Wzgórz, ale nie ułatwiają zdobycia Katarzyny. By zemścić się na dawnych wrogach, Heat-hcliff gromadzi w swoich rękach cały majątek Lintonów i Earnshawów. Oka¬zuje się jednak, iż pieniądze nie zjednały mu przychylnej opinii, nie dały ukoje¬nia. Patrz: miłość trudna.
G. Flaubert "Pani Bovary" - Wycho¬wana na romantycznej lekturze, Emma Bovary chce żyć niczym bohaterki prze¬czytanych powieści. Żyjąc ponad stan, folgując swym zachciankom, zaciąga długi u miejscowego lichwiarza. W sy¬tuacji krytycznej, gdy nie ma pieniędzy na spłacenie pożyczki, a jej mężowi grozi bankructwo, pani Bovary popełnia samobójstwo.
E. Zola "Nana" - Naturalistyczna po¬wieść Zoli jest na poły biografią pro¬stytutki Nany, która z paryskich ryn¬sztoków przechodzi prosto do salonów. Jedynym kapitałem posiadanym przez Nanę jest jej ciało, które sprzedaje chęt¬nie, ale za wysoką cenę. Utrzymanka mężczyzn z socjety i świata teatru, dochodzi do wielkiego majątku, by potem zaprzepaścić wszystko. Zdobyte pieniądze wydaje na bieżące potrzeby, resztę poświęca na wychowanie swego synka. Umiera w nędzy.
E. Zola "Wszystko dla pań" - Tytuł powieści to nazwa magazynu dla pań, założonego przez Oktawa Moureta. Z niewielkiego sklepu z konfekcją zmie¬nia się on w największy dom mody w Paryżu, a zarazem doskonałą "ma¬szynkę do robienia pieniędzy". Sam Mouret przedstawiony został jako "cza¬rodziej" wybornie znający naturę ko¬biet, ale i bezlitosny przedsiębiorca, który nie zrezygnuje ze swych roszczeń względem innych przedsiębiorców. Po¬tęgę pieniądza rządzącego nowym świa¬tem obrazuje nieustannie rozrastający się magazyn "Wszystko dla pań", który "pożera" sąsiadujące z nim kamienice i prowadzi do bankructwa drobnych właścicieli.